انواع لیزرهای صنعتی و کاربرد آنها
فناوری لیزر در صنعت به سرعت رشد کرده و امروز انواع مختلفی از دستگاههای لیزر برای کاربردهای گوناگون استفاده میشود. انتخاب نوع لیزر مناسب بستگی به جنس ماده، نوع کار (برش، حکاکی، جوشکاری) و حتی بودجهی کارگاه دارد. در ادامه انواع لیزرهای صنعتی پرکاربرد را معرفی میکنیم:
۱. لیزر CO₂
مشخصات:
- طول موج: حدود ۱۰٫۶ میکرومتر
- محیط فعال: گاز کربن دیاکسید
کاربردها:
- برش و حکاکی روی مواد غیر فلزی مثل: چوب، شیشه، پلکسی، پارچه، چرم، کاغذ
- استفاده گسترده در صنایع تبلیغاتی و بستهبندی
مزایا:
- توان بالا برای برش مواد غیرفلزی
- کیفیت خوب لبههای برش
- مناسب برای کارهای بزرگ و تولید انبوه
۲. لیزر فایبر (Fiber Laser)
مشخصات:
- طول موج: حدود ۱٫۰۶ میکرومتر
- محیط فعال: فیبر نوری دوپشده با عناصر نادر خاکی
کاربردها:
- برش فلزات (استیل، آلومینیوم، فولاد، مس، برنج و …)
- حکاکی سریال و مارکینگ روی فلزات و پلاستیکها
مزایا:
- راندمان انرژی بالا
- سرعت زیاد در برش فلزات
- طول عمر طولانی و نگهداری ساده
- بهترین گزینه برای صنایع فلزی و خودروسازی
۳. لیزر Nd:YAG (نئودیمیوم-ایتریوم آلومینیوم گارنت)
مشخصات:
- طول موج: ۱٫۰۶۴ میکرومتر (نزدیک به فایبر)
- محیط فعال: کریستال Nd:YAG
کاربردها:
- جوشکاری لیزری در صنایع فلزی و الکترونیکی
- سوراخکاری دقیق
- کاربردهای پزشکی و دندانپزشکی
مزایا:
- قابلیت تمرکز روی نقاط بسیار ریز
- مناسب برای کارهای نیازمند قدرت لحظهای بالا
- عملکرد عالی در جوشکاری و حکاکیهای صنعتی ظریف
۴. لیزر دیودی (Diode Laser)
مشخصات:
- طول موج: بین ۰٫۸ تا ۰٫۹ میکرومتر
- محیط فعال: نیمههادیها
کاربردها:
- حکاکی روی پلاستیکها و برخی فلزات
- استفاده در صنایع الکترونیک، چاپ بارکد و مارکینگ سبک
- کاربردهای پزشکی (لیزرهای دندانپزشکی و پوست)
مزایا:
- ابعاد کوچک و قابل حمل
- راندمان بالا و مصرف انرژی کم
- قیمت مناسبتر نسبت به سایر لیزرها
۵. لیزرهای دیگر (خاص و پیشرفته)
- لیزر اگزایمر (Excimer): با طول موج فرابنفش، مناسب برای میکروماشینینگ و صنایع اپتیک دقیق
- لیزرهای فوقسریع (Femtosecond/Picosecond): مناسب برای برشهای فوق دقیق در مقیاس نانومتری
- لیزر سبز (Green Laser): پرکاربرد در صنایع الکترونیک و حکاکی شیشه
جمعبندی
هر نوع لیزر صنعتی کاربرد خاص خود را دارد:
- CO₂ → بهترین گزینه برای مواد غیر فلزی
- فایبر → ایدهآل برای فلزات و سرعت بالا
- Nd:YAG → برای جوشکاری و حکاکی ظریف
- دیودی → برای حکاکی سبک و صنایع کوچک
انتخاب درست لیزر میتواند بهرهوری کارگاه را افزایش دهد و هزینهها را کاهش دهد.